De Europese consumentenorganisatie BEUC eist strengere regelgeving voor labels of boodschappen op verpakkingen van voedingswaren. Die informatie is volgens hen vaak misleidend, waarbij te los of zelfs fout wordt omgesprongen met termen zoals ‘artisanaal’ of ‘volkoren’, of waarbij de hoeveelheid echt fruit in drankjes met logo’s wordt overdreven.
Wie in de supermarkt confituur koopt met het label ‘artisanaal’ kan wel eens bedrogen uitkomen: er bestaat geen specifieke regelgeving over welke producten de term ‘artisanaal’ mogen claimen en welke producten niet. Een industrieel geproduceerde confituur kan dus het label ‘ambachtelijk’ dragen. Hetzelfde geldt voor volkorenproducten: voor ‘volkoren’ heeft de Europese Unie geen juridische basis vastgelegd. Aan deze en andere misleidende praktijken wil de BEUC een einde maken.
BEUC heeft de situatie in tien EU-landen geanalyseerd. Daaruit blijkt dat fabrikanten ‘de waarheid over hun producten nogal eens oprekken’. ,,Het is opvallend dat bijvoorbeeld een ananas- en kokosnootsapje in werkelijkheid nog niet voor een derde uit dit fruit bestaat”, aldus BEUC-directeur Monique Goyens. Er wordt ook gretig gebruikgemaakt van concentraten, smaakmakers of puree in koekjes en yoghurt die volgens de verpakking boordevol gezond fruit zitten.
In 2013 voerde de Consumentenbond in Nederland al eens campagne tegen misleidende etiketten. Die leverde weinig gedragsverandering bij fabrikanten op. Uit enquêtes blijkt dat 85 procent van de Nederlandse consumenten informatie op voeding en drankjes niet vertrouwt. Terecht volgens BEUC. De consumentenorganisatie kaart 3 ‘normale’ praktijken aan die mensen dagelijks om de tuin zouden leiden:
- Industriële producten met labels als ‘traditioneel’, ‘artisanaal’ en ‘huisgemaakt’
- Vruchtensappen en zuivel waarop foto’s van fruit staan die in feite amper of geen fruit bevatten, of toch veel minder dan wordt gesuggereerd
- Zogenaamd volkorenbrood, -pasta en -koeken die amper of geen volkorengranen bevatten
De huidige Europese regelgeving bepaalt dat informatie op voedselverpakkingen consumenten niet mag misleiden op vlak van de samenstelling en de methode van de productie van het voedsel. Die vage definiëring biedt aan producenten de ruimte om misleidende termen op voedselverpakkingen te plaatsen.
,,Consumenten worden op talloze manieren misleid. Er zijn heel veel voorbeelden te geven omdat de misleidende praktijken zo wijd verspreid zijn”, zegt Simon November ,,Veel termen op de verpakkingen van ons voedsel zijn niet juridisch geregeld, vandaar dat onze koepelorganisatie BEUC ijvert voor Europese regulering.” Voor vezels bestaat er bijvoorbeeld wel een Europese definitie, maar dan weer niet voor volkoren of voltarwe.
Sommige producten bevatten heel weinig van wat de verpakking belooft. November heeft het over ,,fruitsappen zonder fruit, of truffelproducten zonder truffel.’’ Maar soms zijn de boodschappen op de verpakkingen misleidend. Iets wat veel vitamine C bevat, en waarvan de consument denkt dat het gezond is, bevat tegelijk veel vetten en/of suikers, wat de koper enkel terugvindt in de kleine lettertjes.
De BEUC eist een wettelijke definitie voor termen als artisanaal, volkoren, meergranen enzovoort. Ze willen tegelijk dat dit meteen een Europese definitie wordt, want we leven nu eenmaal in een Europese vrije markt. En er is meer. Wat de gezondheidsclaims op verpakkingen betreft (bijvoorbeeld ‘rijk aan calcium’, ‘bron van vitamine C’, ‘rijk aan vezels’) wil BEU dat die enkel nog mogen, als er niet te veel andere ongezonde stoffen inzitten, zoals vetten en suikers. Voor die laatste zou een bovengrens moeten komen, de zogenoemde voedingsprofielen, een eis die niet nieuw is, en waarover al langer een discussie loopt. Maar die is heel complex.
(Bron: VRT)